Thời sinh viên tôi kiếm việc ở bất cứ trang freelance nào tôi biết, gật đầu với bất cứ công việc nào mặc kệ chi phí và thời gian ra sao. Tất nhiên, để hoàn thành tốt các dự án, tôi không chỉ chạy đua với thời gian mà còn “cưới” luôn mì gói, đứa bạn thân nhất có lẽ là “nợ môn”. Nhưng thành quả thu được không phải lúc nào cũng hoàn hảo và đúng ý mình. Hầu hết các dự án tôi nhận đều hướng đến freelancer sinh viên là chủ yếu nên tiền công bèo bọt vô cùng, lắm lúc vừa làm tôi vừa phát khóc bởi khối lượng công việc quá nặng làm không xuể, đến mức thức khuya hay học hành trớt quớt cũng không giúp công việc “thẳng” hơn một chút nào. Đúng như mọi người nói, sinh viên thì gì cũng làm, miễn là ra tiền.
Dù vậy, mong là các freelancer đang theo dõi bài viết này đừng dẫm vào vết xe đổ của tôi, hãy biết giá trị của bản thân để gật đầu với những công việc phù hợp nhất. Dưới đây là 9 trường hợp:
1. Anh/chị có thể thiết kế mock – up không?
Đây là “cái bẫy” tôi kẹt phải hàng tá lần chỉ vì cái mặt tiền ngây thơ vô số tội thời mới táy máy design. Đương nhiên sau đó tôi “ok” ngay tắp lự và làm FREE. Free đó bà con. Cái thời trẻ trâu ngây thơ trong sáng phải trả giá cho cặp nhãn gấu trúc và cái mẹt “full house” của lũ mụn. Bài học rút ra là: đừng sử dụng chất xám của bạn cho những gì không công. Viễn cảnh thường thấy (nhưng chắc hiếm thí mồ) là khi khách hàng quá thân thiết đến mức bạn cả nể và làm free luôn, cũng tốt thôi bởi sẽ giúp thắt chặt sợi dây uy tín, nhưng bà chị thời gian thì không hề tốt với bạn đâu nhé.
2. Có giảm giá không?
Có rất nhiều công ty cho rằng thiết kế web dễ hơn ăn kẹo và đương nhiên không chịu chi cho những công việc liên quan đến thiết kế web. Đừng dại mà dính vào mấy chỗ này. Hồi năm 3 đại học, tôi “cuồng” việc đến mức vơ hết về mình, và đương nhiên tiền công cho 10 khâu chỉ có 5 hay thậm chí là 1 khâu mà thôi. Và những quyết định ngu xuẩn như vầy đã ảnh hưởng không ít đến sức khỏe và nhiệt huyết làm việc của tôi. Những đêm thức trắng đảo điên đua với deadline đã đem đến cho tôi cô người yêu “tiền đình” cùng với ý chí làm việc giảm sút rõ rêt, đến mức tôi chỉ muốn làm nhanh nhanh chóng chóng để có tiền. Những năm tháng ngây dại đã giúp tôi vỡ ra nhiều điều, điển hình là đã nâng cao trình độ ra giá của tôi. Hiện tại đối với từng dự án, tôi luôn ra giá làm việc theo giờ, làm được giờ nào hay giờ ấy, chứ không ra giá theo khâu. Và đừng sợ mất khách, trả giá cao đồng nghĩa với chất lượng và số lượng công việc, đương nhiên cũng phải phù hợp với trình độ và thời gian của bạn nhé.
3. Anh/chị có host site được không?
Có vẻ là lời đề nghị ngon ăn, nhưng lại là free (again), thì bạn nên xem xét lại nhé. Web hosting đang làm mưa làm gió trong giới web design nhưng đừng vì thế mà các freelancer tài năng chấp nhận bán rẻ hay cho không chất xám của mình. Một gói dịch vụ web hosting ngốn khá nhiều chi phí, và tất nhiên khách hàng của bạn sẽ muốn sử dụng dịch vụ càng rẻ càng tốt, nhưng là một freelancer thông minh, hãy thuyết phục khách yêu của bạn rằng tiền nào của nấy, đó cũng là cách để bảo vệ quyền lợi cho bạn thôi.
4. Chôm chỉa” từ trang web khác, ok không?
Với những lời mời như này đừng chần chừ mà hãy từ chối ngay và luôn. Lí do là gì? Thứ nhất, đối với những trang web ăn cắp thông tin và nội dung, không sớm thì muộn cũng sẽ bị trang web gốc khởi kiện và hậu quả khi đó tất nhiên chẳng tốt đẹp gì. Thứ hai, nếu đã được cho phép thì thứ duy nhất bạn thu về được chính là tiền công. A! hiển nhiên đó là thứ freelancer cần, nhưng kiến thức, kinh nghiệm lại là con số 0 tròn trĩnh. Bởi hoàn toàn bạn không sáng tạo bất cứ thứ gì, những gì bạn làm là copy toàn bộ từ một trang web khác sang trang web nhà bạn và không hề tự sản xuất bất kì nội dung gì. Tất nhiên các trang copy nếu biết thân biết phận cải thiện tốc độ load, điều hướng người dùng, khai báo Schema, tối ưu các thẻ, Index sẽ nhanh hơn rất nhiều và tuy chỉ là hàng fake nhưng lại bỏ xa trang web gốc. Tuy nhiên các SEOrs đừng vì thế mà lao vào. Không được lợi lộc gì đâu.
5. Dùng doanh thu bán hàng online để trả phí cho trang web online?
Rất nhiều sếp không hiểu được nỗi khổ của việc phải đem chính tiền bán hàng online để trả phí duy trì cho trang web. Các anh cứ nghĩ dễ lắm, nhanh lắm, vèo phát xong. Nhưng các SEOrs đâu có cướp ngân hàng ra tiền. Nên câu trả lời là “không” cho lời đề nghị này nhé? Chả làm được trò trống gì đâu.
6. Có cần người trợ giúp không?
Làm việc tập thể là khi các bên đều có khả năng làm việc để tạo ra một lợi ích nhất định cho cả hai. Nhưng trường hợp này chỉ đúng với khi làm việc văn phòng, và chúng ta bắt buộc phải hợp tác nhiệt tình với ít nhất là đồng nghiệp cùng bàn. Còn với công việc freelance, đặc biệt là thiết kế web, thì làm việc động lập mới là chìa khóa quyết định thành công của một dự án. Bởi sự sáng tạo của một freelancer là vô tận, không ai giống ai, mà điều căn bản trong làm việc tập thể lại là sự đồng nhất. Vậy thì các freelancer đã tự có câu trả lời cho mình rồi đấy.
7. Làm xong rồi trả một cục?
Chắc nhiều freelancer cũng đã biết, trả sau là lời mời chưa bao giờ hay ho. Rất nhiều rủi ro ẩn đằng sau lời đề nghị tưởng chừng an toàn này. Trả sau đồng nghĩa với công sức bạn bỏ ra có thể sẽ không nhận lại tiền công xứng đáng. Tệ hơn là khách hàng của bạn có thể phá sản ngay trước thềm thanh toán, và tất nhiên lúc đó bạn vừa mất trắng vừa chẳng biết kêu ai. Thế nên lời khuyên chân tình là hãy khéo léo thỏa thuân với khách hàng nguyên tắc làm đến đâu trả đến đấy.
8. Bạn có thể làm việc vào cuối tuần không?
Câu trả lời là “không”. Đừng bao giờ dại chui đầu vào rọ. Nếu lời đề nghị chỉ diễn ra một hai lần với dự án gọn nhẹ thì ok thôi. Nhưng hãy cẩn thận bởi ngựa quen đường cũ, khách hàng một khi đã nhờ vả được họ sẽ lợi dụng lòng tốt của bạn mà nhờ vả bạn liên tục và nghiễm nhiên bạn mất luôn cuối tuần của mình và xa hơn có thể là những giấc ngủ đêm nữa đó. Hãy nhớ đến những tác hại mà làm việc ban đêm gây ra để khỏi bị cám dỗ bởi lời đề nghị mật ngọt nhé.
9. Độc quyền chất xám?
Lại là một câu hỏi ngu xuẩn. Hầu hết công việc thiết kế web đều sử dụng những thuật code có thể giống nhau nhưng dựa vào cách lập trình mà cho ra những kết quả khác nhau. Vì vậy, việc sử dụng kiến thức dùng trong thiết kế trang web này để thiết kế một trang web khác là hoàn toàn hợp pháp. Đừng dại mà gọi dạ bảo vâng.
Dịch từ wakeuplater
Bản quyền thuộc về FreelancerViet.vn. Vui lòng ghi rõ nguồn khi sử dụng lại nội dung này